Λινού: Τα στάσιμα νερά του Daniel, εστία μόλυνσης και μεταδοτικών ασθενειών
Η Αθηνά Λινού, Καθηγήτρια Επιδημιολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Βουλευτής Βόρειου Τομέα Αθηνών ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στο άρθρο της για την έξαρση δεκάδων κρουσμάτων γαστρεντερίτιδας στους κατοίκους των περιοχών που είχαν χτυπηθεί από την καταιγίδα Daniel
«Η πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας νερό αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα των ανθρώπων και απαραίτητη προϋπόθεση για την εξασφάλιση της δημόσιας υγείας. Το πρόσφατο περιστατικό στη Μαγνησία με την έξαρση δεκάδων κρουσμάτων γαστρεντερίτιδας στους κατοίκους της περιοχής, ανέδειξε, με τον πιο έντονο τρόπο, μια σειρά προβλημάτων που αφορούν στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση τέτοιων συμβάντων, τα οποία απειλούν τη δημόσια υγεία στη χώρα μας.
Η καταιγίδα Daniel, που έπληξε τη Θεσσαλία πριν 9 μήνες, άφησε πίσω της εκτάσεις που εξακολουθούν να είναι πλημμυρισμένες, όπως η περιοχή της λίμνης Κάρλα, στην οποία εκδηλώθηκαν τα κρούσματα γαστρεντερίτιδας. Τα στάσιμα νερά λειτουργούν ως εστίες μόλυνσης και μεταδοτικών ασθενειών ενώ η διάβρωση του εδάφους ευνοεί τη μεταφορά ρυπογόνων ουσιών στα υδάτινα συστήματα.
Ο ΕΟΔΥ έσπευσε να αποκλείσει την συσχέτιση των κρουσμάτων με τις επιπτώσεις από την κακοκαιρία πριν καν βγουν τα αποτελέσματα των αναλύσεων από το νερό και το έδαφος και ολοκληρωθεί η επιδημιολογική μελέτη. Πολλοί παθογόνοι μικροοργανισμοί (κρυπτοσπορίδιο, λεπτόσπειρα κ.α), ωστόσο, μπορούν να επιζήσουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα, από εβδομάδες έως και μήνες, και να αποτελέσουν την αιτία υδατογενών λοιμώξεων σε συνδυασμό με την κακή συντήρηση του συστήματος ύδρευσης.
Είναι πλέον δεδομένο ότι η κλιματική κρίση θα οδηγήσει σε αύξηση της συχνότητας αντίστοιχων καιρικών φαινομένων. Το κλίμα της χώρας μας σταδιακά προσιδιάζει σε αυτό των χωρών της Αφρικής ή της Ασίας. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η αλλαγή του κλίματος δεν θα επηρεάσει μόνο την ποσότητα του νερού, λόγω της ξηρασίας, αλλά θα οδηγήσει και σε υποβάθμιση της ποιότητάς του. Η προστασία του νερού πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και η αποτελεσματική διαχείρισή του είναι αυτή που θα καθορίσει την ικανότητά μας να προσαρμοστούμε στις νέες κλιματικές συνθήκες.
Ο κρατικός μηχανισμός, για άλλη μία φορά, λειτούργησε αργοπορημένα και χωρίς σχέδιο. Σύμφωνα με τις διεθνείς οδηγίες αλλά και την ελληνική νομοθεσία, οι έλεγχοι του δικτύου ύδρευσης οφείλουν να γίνονται βάσει των πιο πρόσφατων επιστημονικών δεδομένων και κανονισμών, ενώ η εκτίμηση του κινδύνου για μόλυνση των υδάτων πρέπει να είναι συνεχής και λεπτομερής και να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κάθε περιοχής. Αυτό σημαίνει ότι η συχνότητα των ελέγχων θα μπορούσε να κυμαίνεται από μηνιαίες έως και ωριαίες μετρήσεις. Οι συνθήκες που επικρατούν στα χωριά πλησίον της λίμνης Κάρλα, μετά την κακοκαιρία Daniel, θα απαιτούσαν, αν μη τι άλλο, εντατικούς ελέγχους της ποιότητας του νερού οι οποίοι, ωστόσο, δεν πραγματοποιούνταν με την απαραίτητη συχνότητα.
Η ανεπάρκεια της πολιτείας φάνηκε, επίσης, από το γεγονός ότι μεσολάβησαν περίπου 5 ημέρες από την εμφάνιση των πρώτων κρουσμάτων γαστρεντερίτιδας, έως την ενημέρωση των πολιτών να μην χρησιμοποιούν το νερό, γεγονός που δείχνει την απουσία κάθε σχεδίου ετοιμότητας για την αντιμετώπιση υγειονομικών κινδύνων. Οι οδηγίες θα έπρεπε, ωστόσο, να αφορούν και στην επαφή με το χώμα αλλά και την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών που καλλιεργούνται τοπικά. Καθυστέρηση υπήρξε, άλλωστε, και στη λήψη πολλαπλών δειγμάτων από το νερό και το έδαφος της ευρύτερης περιοχής για την διευκρίνιση των αιτιών. Αντιλαμβάνεται κανείς εύκολα πόσο απαραίτητο είναι το κράτος να προχωρήσει σε στελέχωση του ΕΟΔΥ και κάθε δημόσιου φορέα υγείας, με μόνιμο, επαρκώς καταρτισμένο προσωπικό με συνεχιζόμενη εκπαίδευση για την επικαιροποίηση των γνώσεων και ικανοτήτων τους, και να σταματήσει τις προσωρινές, ανεπαρκείς «προσλήψεις» με μπλοκάκι.
Η κλιματική κρίση και οι νέες υγειονομικές προκλήσεις απαιτούν καλή προετοιμασία, επαγρύπνηση, έγκαιρη αντίδραση και επένδυση σε υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό για την προστασία της ανθρώπινης υγείας και ευημερίας. Είναι μία πραγματικότητα στην οποία η πολιτεία οφείλει άμεσα να προσαρμοστεί».