Ιούλιος – Η καρδιά του καλοκαιριού! Παίζει ρόλο η εποχή του χρόνου στην επιτυχία της εξωσωματικής γονιμοποίησης;
Της Μαρίνας Δημητράκη M.D., MSc., M.H.A., PhD, EFOG-EBCOG
Γυναικολόγος Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, European Fellow of Reproductive Medicine ESHRE/EBCOG, Αναπληρώτρια Επιστημονική Διευθύντρια
Είναι γνωστό πως αναφορικά με τις κυήσεις μετά από φυσική σύλληψη παρατηρείται παγκόσμια μια εποχιακή διακύμανση και σ αυτό συμβάλλουν πολλοί παράγοντες, περιβαλλοντικοί , κοινωνιολογικοί, συμπεριφορικοί. Σχετικά με την επίδραση της εποχής στο αποτέλεσμα της εξωσωματικής γονιμοποίησης τα εώς τώρα δεδομένα είναι αντιφατικά καθώς δεν είναι ξεκάθαρο εάν περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως η εποχή, η θερμοκρασία και οι ώρες ηλιοφάνειας επηρεάζουν την ανάπτυξη των ωαρίων ή την εμφύτευση του εμβρύου και την εξέλιξη της εγκυμοσύνης.
Μια πολύ πρόσφατη μελέτη από την Αυστραλία (S.J.Leathersich et al.,2023) έδειξε πως η πιθανότητα κύησης και γέννησης μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση αυξάνεται κατά 30% όταν η συλλογή των ωαρίων γίνεται καλοκαίρι σε σχέση με τη συλλογή των ωαρίων το φθινόπωρο. Οταν η διέγερση των ωοθηκών έγινε χειμώνα ή άνοιξη παρατηρήθηκαν ενδιάμεσα ποσοστά επιτυχίας. Φαίνεται λοιπόν πως οι περιβαλλοντικοί παράγοντες ίσως έχουν μεγαλύτερη σημασία για την ανάπτυξη και συλλογή των ωαρίων παρά για την εμφύτευση και την εξέλιξη της κύησης.
Για το αποτέλεσμα αυτό πιθανόν να παίζει σημαντικό ρόλο η μελατονίνη. Τα επίπεδα της ορμόνης αυτής είναι υψηλότερα κατά το χειμώνα και την άνοιξη και η εξέλιξη των ωαρίων στις ωοθήκες διαρκεί 3-6 μήνες πριν είναι έτοιμα για ωορρηξία. Αντίθετα, κατά το καλοκαίρι και σε υψηλότερες θερμοκρασίες φαίνεται να αυξάνονται οι πιθανότητες αποβολής.
Τα παραπάνω αποτελέσματα θα πρέπει να διασταυρωθούν και με άλλες προοπτικές μελέτες. Προσπαθώντας να βελτιώσουμε παράγοντες όπως το κάπνισμα, το αλκοόλ, τη σωματική άσκηση, τη διατήρηση καλού σωματικού βάρους ίσως θα έπρεπε να λάβουμε υπόψη και τέτοιου είδους περιβαλλοντικούς παράγοντες προκειμένου να βελτιώσουμε τα αποτελέσματα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Επίσης στην περίπτωση των θεραπειών συντήρησης γονιμότητας – όπου υπάρχει ευελιξία στο χρόνο πραγματοποίησης ίσως θα έπρεπε να ληφθούν υπόψη τα αποτελέσματα ανάλογων μελετών.