Εξωσωματική γονιμοποίηση: μήπως ο επόμενος μήνας θα ήταν καλύτερος;

Δρ Νίκος Χριστοφορίδης, MD, MSc, FRCOG, Χειρουργός Μαιευτήρας-Γυναικολόγος, Επιστημονικός & Κλινικός Διευθυντής Embryolab, Συνιδρυτής Embryolab Academy

Πως επιλέγουμε αν ο συγκεκριμένος κύκλος είναι καλός πριν ξεκινήσει η θεραπεία της εξωσωματικής γονιμοποίησης? Πόσο συχνές είναι οι διακυμάνσεις στην περίοδο μίας γυναίκας, και πως αυτές μπορεί να επηρεάζουν το αποτέλεσμα της εξωσωματικής;

Μία σημαντική απόφαση που έχουμε να πάρουμε όταν ξεκινά μία θεραπεία εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι η επιλογή του κύκλου στον οποίο θα γίνει η προσπάθεια αυτή. Στόχος της θεραπείας είναι αρχικά να διεγείρουμε τις ωοθήκες με στόχο να προκαλέσουμε την ταυτόχρονη ανάπτυξη πολλών ωοθυλακίων για να συλλέξουμε έναν ικανοποιητικό αριθμό ωαρίων.

Η ορμονική διέγερση των ωοθηκών και η ανταπόκριση του οργανισμού στη θεραπεία έχει σχέση τόσο με τις ορμονικές τιμές στην αρχή της περιόδου, όσο και με την εικόνα των ωοθηκών στο υπερηχογράφημα κατά τις πρώτες ημέρες του κύκλου. Οι συνήθεις ορμόνες που ελέγχονται στην έναρξη του κύκλου είναι οι γοναδοτροπίνες που παράγει η υπόφυση για να διεγείρει της ωοθήκες σε φυσιολογικές συνθήκες, (ορμόνες FSH, LH), όπως και οι ορμόνες που παράγουν οι ίδιες οι ωοθήκες, δηλαδή η οιστραδιόλη και η προγεστερόνη.

Οι ωοθήκες λειτουργούν ιδανικά σε ένα συγκεκριμένο εύρος συγκέντρωσης των ορμονών, και κάθε απόκλιση από το εύρος αυτό μπορεί να οδηγεί σε μικρότερους αριθμούς ωαρίων, άρα και εμβρύων στον κύκλο εξωσωματικής. Το υπερηχογράφημα των ωοθηκών στην αρχή του κύκλου ελέγχει τις ωοθήκες για τον αριθμό των μικρών και ανώριμων ωοθυλάκιων από τα οποία θα προκύψουν τα ωάρια, όπως και την παρουσία πιθανών κύστεων, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την εξέλιξη μίας θεραπείας εξωσωματικής γονιμοποίησης.

Η αξιολόγηση τόσο των ορμονικών όσο και των εικόνων του υπερήχου που παίρνουμε στις πρώτες ημέρες του κύκλου, μάς επιτρέπει να αξιολογήσουμε αν ο κύκλος που ξεκινά έχει καλές προϋποθέσεις, ή κατά πόσο ο αριθμός και το μέγεθος των ωοθυλάκιων μάς αποτρέπει από μία θεραπεία που θα αποδώσει μικρότερους αριθμούς ωαρίων. Όσο μικρότερη η ηλικία και πιο σταθερός ο κύκλος μιας γυναίκας τόσο πιο ομαλές οι ορμονικές τιμές και η εικόνα του υπερήχου στην αρχή του κύκλου, με δυνατότητα άμεσης έναρξης της θεραπείας.

Ωστόσο, σε μεγαλύτερη ηλικία, όπως και σε περιπτώσεις που οι ωοθήκες δυσλειτουργούν, μπορεί να χρειαστεί να αναβάλλουμε την έναρξη θεραπείας για έναν επόμενο κύκλο, ή να προετοιμάσουμε τον κύκλο θεραπείας με φαρμακευτική ορμονική αγωγή, με στόχο να οδηγήσουμε τον οργανισμό σε έναν κύκλο πιο ελεγχόμενο, με μεγαλύτερη πιθανότητα να αντιδράσει θετικά στην ορμονική διέγερση.

Καθώς η εξατομίκευση της θεραπείας αποκτά σταθερά μεγαλύτερο έδαφος, η επιλογή του κύκλου στον οποίο θα κάνει εξωσωματική γονιμοποίηση μια γυναίκα αποτελεί βασική προϋπόθεση για την καλύτερη δυνατή ανταπόκριση στη θεραπεία της ορμονικής διέγερσης, και τελικά, στην πιθανότητα εγκυμοσύνης μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση.