Έντεκα καινοτομίες στη μάχη κατά του καρκίνου το 2024
Γράφει ο Παναγιώτης Ι. Βλαχοστέργιος M.D., Ph.D. Ογκολόγος – Παθολόγος, επιστημονικός συνεργάτης Α’ Παθολογικής-Ογκολογικής Κλινικής ΙΑΣΩ Θεσσαλίας
1: Εξατομικευμένα εμβόλια κατά του καρκίνου
Σχεδιάζονται για να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα στη στόχευση του καρκίνου και τη μείωση του κινδύνου υποτροπής.
Αναμένεται να έχουν λιγότερες επιπλοκές σε σύγκριση με τη συμβατική χημειοθεραπεία.
Χρησιμοποιούν την ίδια τεχνολογία των mRNA εμβολίων κατά του κορονοϊού COVID-19.
Περισσότεροι από 200 ασθενείς από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, το Βέλγιο, την Ισπανία και τη Σουηδία θα λάβουν έως 15 δόσεις του εμβολίου, με τα πρώτα αποτελέσματα των μελετών αυτών να αναμένονται μέχρι το 2027.
2: Τεστ για την πρώιμη διάγνωση
Ερευνητές στις ΗΠΑ ανέπτυξαν μια μέθοδο για να ανιχνεύσουν 18 είδη καρκίνων σε αρχικό στάδιο. Αντί για τις συνήθεις επεμβατικές και κοστοβόρες μεθόδους, το συγκεκριμένο τεστ αναλύει πρωτεΐνες στην κυκλοφορία του αίματος.
Σε έλεγχο 440 ατόμων που είχαν ήδη διαγνωστεί με καρκίνο, το συγκεκριμένο τεστ κατάφερε να διαγνώσει καρκίνο σταδίου 1 στο 93% των ανδρών και στο 84% των γυναικών που πήραν μέρος.
Οι ερευνητές θεωρούν ότι αυτά τα ευρήματα θα ανοίξουν τον δρόμο για μια περισσότερο οικονομική, υψηλής ακρίβειας μέθοδο ανίχνευσης πολλαπλών καρκίνων στον συνολικό πληθυσμό.
3: Ολιγόλεπτη αντινεοπλασματική θεραπεία
Η δυνατότητα χορήγησης αντικαρκνικής ανοσοθεραπείας σε ενέσιμη μορφή μειώνει σημαντικά τη διάρκεια θεραπείας έναντι της χορήγησης σε μορφή έγχυσης για τουλάχιστον μία ώρα ενδοφλεβίως.
Αυτή η διαδικασία όχι μόνο θα επισπεύσει σημαντικά τη διάρκεια και το συνολικό κόστος της θεραπείας, αλλά θα ελευθερώσει περισσότερο χρόνο για την επίσκεψη στον γιατρό.
4: Ογκολογία ακριβείας
Η Ογκολογία ακριβείας είναι το καλύτερο όπλο κατά του καρκίνου, διότι εκμεταλλεύεται τα μοριακά χαρακτηριστικά ενός όγκου σε έναν ασθενή. Ανιχνεύει αλλαγές στα καρκινικά κύτταρα που τους επιτρέπουν να μεγαλώνουν και να μεθίστανται. Έτσι αναπτύσσονται εξατομικευμένες θεραπείες. Επειδή οι αντικαρκινικές θεραπείες που βασίζονται στην ογκολογία ακριβείας είναι στοχευμένες – σε αντίθεση με τη χημειοθεραπεία – έχουν λιγότερες επιπτώσεις στα υγιή κύτταρα και συνολικά λιγότερες παρενέργειες.
5: Η τεχνητή νοημοσύνη εναντίον του καρκίνου
Η τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να βοηθήσει στον μαζικό προσυμπτωματικό έλεγχο για συχνούς καρκίνους όπως ο καρκίνος του μαστού, συμβάλλοντας στην πρώιμη διάγνωση. Επίσης, μπορεί να βοηθήσει στην ανάλυση ακτινολογικών εικόνων για την ανίχνευση καρκίνων σε περιοχές όπου υπάρχει έλλειψη έμπειρων ακτινοδιαγνωστών ιατρών.
6: Μεγαλύτερες δυνατότητες πρόβλεψης
Ενώ είναι εξαιρετικά δύσκολο να ανιχνεύσει κανείς τον καρκίνο του πνεύμονα σε πρώιμο στάδιο σε απλή ακτινογραφία και αξονική τομογραφία, μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να προβλέψουν τον κίνδυνο ενός ατόμου να εμφανίσει καρκίνο του πνεύμονα μέχρι και 6 χρόνια νωρίτερα μέσω ανάλυσης αξονικής θώρακα χαμηλής δόσης ακτινοβολίας.
7: Πληροφορίες για το γενετικό υλικό του καρκίνου
Αναλύοντας το γενετικό υλικό (DNA, RNA), οι ογκολόγοι μπορούν να εντοπίσουν διάφορες μεταλλάξεις που συμβάλλουν στην ανάπτυξη του καρκίνου ενός ασθενούς. Για παράδειγμα, η έκθεση στο κάπνισμα ή στην υπεριώδη ακτινοβολία, ή εσωτερικές βλάβες των κυττάρων αποτελούν «αποτυπώματα» που διευρύνουν τη γνώση μας πάνω στις γονιδιακές υπογραφές διαφόρων τύπων καρκίνου.
Η βιοψία είναι η βασική μέθοδος διάγνωσης του καρκίνου – ωστόσο η διαδικασία είναι επεμβατική και περιλαμβάνει συχνά τη χειρουργική αφαίρεση τμήματος ιστού από το σώμα ώστε να εξεταστεί στο εργαστήριο.
8: Υγρές βιοψίες
Οι υγρές βιοψίες αποτελούν μια ευκολότερη και λιγότερη επεμβατική λύση κατά την οποία δείγμα αίματος εξετάζεται για την παρουσία καρκίνου.
9: Θεραπεία CAR-T-cell
Μια μέθοδος κατά την οποία τα κύτταρα του ανοσιακού συστήματος κυνηγούν και εξοντώνουν τα καρκινικά κύτταρα. Περιλαμβάνει την αφαίρεση και γενετική επεξεργασία ανοσιακών κυττάρων που λέγονται Τ κύτταρα από ασθενείς με καρκίνο.
Στη συνέχεια τα τροποποιημένα κύτταρα παράγουν πρωτεΐνες που λέγονται χιμαιρικοί υποδοχείς αντιγόνων (CARs), οι οποίοι μπορούν να αναγνωρίσουν και να καταστρέψουν τα καρ- κινικά κύτταρα. Δύο από τους πρώτους ασθενείς που έλαβαν αυτήν τη θεραπεία παραμένουν σε ύφεση για 12 χρόνια.
10: Πολεμώντας τον καρκίνο του παγκρέατος
Ο παγκρεατικός καρκίνος είναι ένας από τους πιο θανατηφόρους καρκίνους παγκοσμίως. Ερευνητές στις ΗΠΑ ανέπτυξαν ένα τεστ που ανιχνεύει 95% των πρώιμων καρκίνων του παγκρέατος χρησιμοποιώντας ως βιοδείκτη την ανίχνευση εξωκυττάριων σωματιδιων που ρυθμίζουν την επικοινωνία μεταξύ των κυττάρων.
11: Χάπι για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού
Το φάρμακο αναστροζόλη μειώνει τα επίπεδα των οιστρογόνων στις γυναίκες μπλοκάροντας το ένζυμο αρωματάση. Χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια ως θεραπεία αντιμετώπισης του καρκίνου του μαστού και πλέον νεότερα επιστημονικά δεδομένα υποστηρίζουν τον ρόλο του στην πρωτογενή πρόληψη.
