Πώς επηρεάζεται η Εξωσωματική Γονιμοποίηση την εποχή του κορωνοϊού;
Γράφτηκε από Ιωάννης Ζερβομανωλάκης
Δρ. Ιωάννης Ζερβομανωλάκης MD, PhD, MBA, MPH, Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Βόννης, Εξειδικευμένος στην Εξωσωματική Γονιμοποίηση,
Ιδρυτικό Μέλος Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Institute of Life ΙΑΣΩ
Η πανδημία του κορωνοϊού COVID-19 αποτελεί εδώ και μερικές εβδομάδες μια νέα πραγματικότητα που αλλάζει την καθημερινότητα των γιατρών και των ασθενών τους σε όλο τον κόσμο και ανατρέπει αρκετά δεδομένα όπως τα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, οι αποφάσεις που καλείται να εφαρμόσει η Επιστημονική κοινότητα της Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής λαμβάνονται πάντα με γνώμονα την υγεία και την ασφάλεια τόσο του ζευγαριού όσο και των παιδιών που πρόκειται να γεννηθούν μετά από αυτή τη διαδικασία.
Ένας βασικός παράγοντας που καθορίζει τη διαχείριση των γυναικών που μπαίνουν σε πρόγραμμα εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι το γεγονός ότι πρόκειται για γυναίκες νεαρής ηλικίας που δεν έχουν κατά τα άλλα κάποιο σοβαρό νόσημα. Συνεπώς, με εξαίρεση τις γυναίκες που αναγκάζονται να προχωρήσουν σε κατάψυξη ωαρίων για διατήρηση γονιμότητας λόγω καρκίνου και ίσως γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας που πιέζονται να προχωρήσουν άμεσα λόγω των ορίων ηλικίας που υπάρχουν στις διάφορες χώρες, ένα ζευγάρι που θέλει να αποκτήσει παιδί μπορεί να περιμένει όλο το χρονικό διάστημα που απαιτείται μέχρι να περάσει το κύμα της πανδημίας, καθώς η θεραπεία δεν έχει επείγοντα χαρακτήρα.
Μετά την έξαρση των κρουσμάτων κορωνοϊού η Ευρωπαϊκή και Αμερικανική Εταιρεία Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής δημοσίευσαν κατευθυντήριες διαδικασίες για όσο διάστημα ισχύει η πανδημία, οι οποίες υιοθετήθηκαν από την Εθνική Αρχή Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής και κατά συνέπεια ισχύουν άμεσα και στη χώρα μας. Με βάση αυτές τις οδηγίες συνιστάται η ολοκλήρωση όλων των προσπαθειών εξωσωματικής γονιμοποίησης που βρίσκονται σε εξέλιξη, η πραγματοποίηση της ωοληψίας και η κατάψυξη των ωαρίων ή εμβρύων που θα προκύψουν, αφού δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι επηρεάζεται αρνητικά η ποιότητα του ωαρίου που καταψύχεται ή ότι υπάρχει ιικό φορτίο στο γενετικό υλικό που θα καταψυχθεί. Επιπλέον, συνιστάται αναβολή όλων των καινούριων προσπαθειών εξωσωματικής και όλων των προγραμματισμένων εμβρυομεταφορών κατεψυγμένων εμβρύων. Η μόνη εξαίρεση που ενδεχομένως μπορεί να γίνει αφορά στις γυναίκες με καρκίνο που προχωρούν σε κατάψυξη ωαρίων για διατήρηση γονιμότητας πριν την έναρξη της χημειοθεραπείας ή ακτινοβολίας.
Είναι άραγε υπερβολικά αυτά τα μέτρα; Φαίνεται ότι τα νεαρά άτομα θα εμφανίσουν ήπια συμπτώματα όταν νοσήσουν. Ξέρουμε ότι αυτή τη στιγμή μια γυναίκα που βρίσκεται σε εγκυμοσύνη δεν κινδυνεύει περισσότερο από το γενικό πληθυσμό αυτής της ηλικίας. Από το μικρό αριθμό των γυναικών με κορωνοϊό που έχουν ήδη γεννήσει προκύπτει ότι ο ιός δεν μεταδόθηκε στο νεογνό μέσω του πλακούντα ούτε ανιχνεύτηκε στο αμνιακό υγρό. Επιπλέον, όσα ελάχιστα νεογνά διαπιστώθηκε ότι πάσχουν, μολύνθηκαν από το περιβάλλον μετά τη γέννησή τους. Αυτό που κάνει επιφυλακτική την επιστημονική κοινότητα είναι ότι όλα τα δημοσιευμένα περιστατικά αφορούν σε γυναίκες του τρίτου τριμήνου κύησης πριν τον τοκετό τους, οπότε η επίδρααη του ιού δεν έχει ακόμη μελετηθεί στα αρχικά στάδια της εγκυμοσύνης. Εξάλλου, αν μια γυναίκα νοσήσει βαριά στη διάρκεια της κύησης μπορεί να χρειαστεί εντατική θεραπεία ή λήψη φαρμάκων που αντενδύκνεινται στην κύηση, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία του νεογνού. Αυτό βέβαια δε σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι μια έγκυος σε αρχικό στάδιο πρέπει να προχωρήσει σε διακοπή κύησης ή ότι πρέπει να αποφευχθεί η φυσιολογική σύλληψη, γιατί δεν υπάρχουν ενδείξεις ανωμαλίας του εμβρύου λόγω ενδομήτριας λοίμωξης. Ωστόσο, εφόσον υπάρχει το χρονικό περιθώριο αναβολής, είναι καλύτερο να προγραμματίζεται η προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης αργότερα, μετά τη λήξη της πανδημίας.
Η ισχυρή επιθυμία που νιώθει μια γυναίκα για να αποκτήσει παιδί είναι απόλυτα σεβαστή. Η Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή βοηθά να γίνει αυτή η επιθυμία πραγματικότητα, χωρίς να θέτει την υγεία της γυναικας και του εμβρύου σε κίνδυνο. Ακόμη και αν όλη η ανθρωπότητα βιώνει μια πολύ δύσκολη πραγματικότητα αυτή την περίοδο, αργά η γρήγορα θα έρθει η επόμενη μέρα. Προς το παρόν, μένουμε σπίτι, προσέχουμε τη διατροφή μας, κάνουμε γυμναστική, ακολουθούμε τις οδηγίες των ειδικών, κρατάμε την ελπίδα και την αισιοδοξία μας, εκμεταλλευόμαστε τη συγκυρία για να περάσουμε χρόνο με τους αγαπημένους μας ανθρώπους και μαζεύουμε ενέργεια για να πετύχουμε τους στόχους μας, όταν όλα γυρίσουν στον κανονικό τους ρυθμό.
