Brazil Nuts ή Βραζιλιάνικα φιστίκια
Γράφει η Αναστασία Μαμάτσιου, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος
Ιδιότητες, Οφέλη, Παρενέργειες
Τα Brazil nuts ή όπως είναι γνωστά ως φιστίκια Βραζιλίας είναι ο καρπός του δέντρου Bertholletia excelsa. Προέρχεται από τη Νότια Αμερικήκαι ανήκει στην οικογένεια των Lecythidaceae. Συντελεί έναν από τους μεγαλύτερους ξηρούς καρπούς με πλήθος μικροθρεπτικών συστατικών και χαρακτηριστική την υψηλή ποσότητα σεληνίου που περιέχει. Η ωρίμανση του καρπού διαρκεί 14 μήνες και φιστίκια τρώγονται συνήθως είτε ωμά, είτε ξεφλουδισμένα. Έχουν χαρακτηριστική απαλή και βουτυρένια υφή. Καταναλώνονται συνήθως ως σνακ, ως συνοδευτικό με άλλο τρόφιμο ή ως συστατικό σε συνταγές με πιο δημοφιλής τις μπάρες δημητριακών.
Διατροφική Αξία
Είναι ξηρός καρπός που συντίθεται από σημαντικές ποσότητες τόσο φυτικών πρωτεϊνών όσο και ακόρεστων λιπαρών (τα γνωστά καλά λιπαρά), παρά την αυξημένη περιεκτικότητά του σε θερμίδες. Ειδικότερα, σε μία μερίδα 2 καρπών (28 γραμμάρια) περιέχονται:
Brazil nuts – Φιστίκια Βραζιλίας και σελήνιο
Τα φιστίκια Βραζιλίας περιέχουν μεγάλες ποσότητες μαγνησίου χαλκού και ψευδαργύρου σε σύγκριση με άλλους καρπούς. Αυτό όμως που είναι αξιοθαύμαστο είναι η ποσότητα σεληνίου που έχει, η οποία είναι μεγαλύτερη από οποιοδήποτε άλλο τρόφιμο. Η συνιστώμενη ημερήσια δόση για έναν ενήλικα είναι 55μg την ημέρα. Τα φιστίκια Βραζιλίας, με περίπου 96μg σεληνίου ανά καρπό καλύπτουν το 175% της ημερήσιας ανάγκης!
Το σελήνιο είναι ένα ιχνοστοιχείο που συμμετέχει σε πολλές βιολογικές λειτουργίες και είναι πολύ σημαντικό για την υγεία. Αρχικά το σελήνιο βοηθά τον σχηματισμό πρωτεϊνών που ονομάζονται σεληνοπρωτεΐνες και που αφομοιώνονται από τον θυρεοειδή αδένα. Ακόμη συμμετέχουν στη σύνθεση του DNA. Ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και κατά συνέπεια την άμυνα του οργανισμού. Προστατεύουν από τη δημιουργία ελεύθερων ριζών οξυγόνου. Η έλλειψη σεληνίου μπορεί να προκαλέσει υποθυρεοειδισμό, αδυναμία προστασίας του ανοσοποιητικού συστήματος, αύξηση του στρες. Ακόμα, μπορεί να ευθύνεται για πιθανότητα καρκινογένεσης λόγω των ελεύθερων ριζών.
Οφέλη
Αντιοξειδωτική Δράση
Οι ελεύθερες ρίζες οξυγόνου είναι ασταθή μόρια τα οποία οξειδώνουν τα κύτταρα όταν εισέρχονται σε αυτά. Προκαλούν φλεγμονές και βλάβες σε πρωτεΐνες, αλλοιώνουν το DNA και μπορούν να είναι υπεύθυνες για αρνητικές μεταλλάξεις στα γονίδια. Έτσι, είναι υπεύθυνες για την εμφάνιση πληθώρας αρνητικών καταστάσεων για τον οργανισμό. Τέτοιες καταστάσεις είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα, οι καρκινογενέσεις, διάφορες νόσοι όπως το Αλτσχάιμερ κ.ά. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες πολεμούν τις ελεύθερες ρίζες προστατεύοντας τον οργανισμό από την αρνητική τους δράση.
Θυρεοειδής
Το σελήνιο συμμετέχει στο σχηματισμό διάφορων θυρεοειδικών ορμονών. Ως αποτέλεσμα, είναι βασικό θρεπτικό συστατικό για την καλή λειτουργία του θυρεοειδή. Τα άτομα με έλλειψη σεληνίου έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν παθήσεις που σχετίζονται με τον θυρεοειδή όπως το Hashimoto ή η νόσος Graves.
Υγεία της καρδιάς
Τα τρόφιμα που περιέχουν μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά συστατικά όπως τα φιστίκια Βραζιλίας, είναι εξαιρετικά ωφέλιμα για την σωστή λειτουργία της καρδιάς.
Καρκίνος
Το σελήνιο που περιέχουν τα φιστίκια Βραζιλίας, λόγω της αντιοξειδωτικής ιδιότητάς του και της ικανότητάς του να επιδιορθώνει το γενετικό υλικό και διάφορες πρωτεΐνες, δρα προστατευτικά ενάντια διαφόρων τύπων καρκίνου. Έρευνες φαίνεται να δείχνουν πως τα αυξημένα επίπεδα σεληνίου στο αίμα σχετίστηκαν με χαμηλό κίνδυνο για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού, του πνεύμονα, του παχέος εντέρου και του προστάτη.
Γονιμότητα
Έλλειψη σεληνίου έχει φανεί πως σχετίζεται με μειωμένη αναπαραγωγική ικανότητα, μειωμένη κινητικότητα σπέρματος, ακόμα και αποβολή κατά την κύηση.
Παρενέργιες
Τα Brazil nuts – φιστίκια Βραζιλίας είναι σημαντικό να καταναλώνονται με μέτρο, καθώς τα πολύ υψηλά επίπεδα σεληνίου στο αίμα μπορούν να προκαλέσουν τοξικότητα. Τα συμπτώματα που παρατηρούνται κατά την τοξικότητα είναι απώλεια μαλλιών, λευκά στίγματα στα νύχια, κούραση και εκνευρισμός και ήπιες γαστρεντερικές διαταραχές. Το ανώτερο ανεκτό επίπεδο πρόσληψης για τους ενήλικες είναι 400μg σεληνίου την ημέρα και το ασφαλές όριο για τη λήψη μέσω συμπληρωμάτων διατροφής είναι τα 200μg. Σε περιπτώσεις που η πρόσληψη σεληνίου θα είναι υπερβολικά υψηλή μπορεί να προκληθεί έντονη τοξικότητα με επιπλοκές όπως η νεφρική και η καρδιακή ανεπάρκεια, ακόμα και θάνατος.
