Ακτινοθεραπεία: Ανώδυνη, αόρατη και αναίμακτη θεραπεία
Γράφουν οι: Κώστας Κάππας, Ομ. Καθηγητής Ακτινοφυσικής και Βασιλική Σόφτα, Δρ. Ακτινοφυσικής.
Κλινική “Ευτύχιος Πατσίδης
Έφτασε πλέον ο καιρός να ξεκινήσω την ακτινοθεραπεία μου. Αυτό με γεμίζει αισιοδοξία, διότι αποτελεί ένα πολύ δραστικό αντινεοπλασματικό όπλο, με το οποίο, έχουν θεραπευθεί εκατομμύρια ασθενείς παγκοσμίως.
Ένα υπερσύγχρονο μηχάνημα, ο γραμμικός επιταχυντής, στοχεύει με μεγάλη ακρίβεια και εξολοθρεύει με ακτινοβολία, τα καρκινικά κύτταρα.
Ο γιατρός μου (ο Ακτινοθεραπευτής – Ογκολόγος), μού είπε ότι για να φτάσουν οι ακτίνες μέχρι τον όγκο, θα πρέπει να περάσουν από το δέρμα και από τους υγιείς ιστούς, που μεσολαβούν μεταξύ του δέρματος και του όγκου. Αυτό όμως δεν πρέπει καθόλου να με ανησυχεί, καθώς τα υγιή κύτταρα του σώματός μου είναι πολύ πιό ανθεκτικά από τα καρκινικά στην ακτινοβολία. Επίσης, η συνολική δόση ακτινοβολίας που προγραμματίστηκε για την περίπτωσή μου, θα δοθεί τμηματικά (καθημερινά μικρή δόση ακτινοβολίας, για λίγες εβδομάδες) επιτρέποντας έτσι στα υγιή κύτταρα να αναγεννηθούν, σε αντίθεση με τα καρκινικά.
Στο πρώτο ραντεβού μου στο Κέντρο Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας, ο γιατρός μελετά τον φάκελο μου, για να ορίσει ακριβώς την περιοχή που θα ακτινοβολήσει. Στην συνέχεια με πάνε στον εξομοιωτή (ειδικό αξονικό τομογράφο) για να καθορίσουν οι γιατροί τα στοιχεία της θεραπείας μου.
Στον γραμμικό επιταχυντή θα πρέπει να τοποθετούμαι στην ίδια ακριβώς θέση στην οποία είχα τοποθετηθεί στον εξομοιωτή και να παραμένω ακίνητη κάθε φορά. Σε κάποιες περιπτώσεις κατασκευάζεται μια μαλακή πλαστική μάσκα, ειδική για εμένα, αποκλειστικά στο σχήμα και στο μέγεθός της περιοχής της βλάβης (π.χ. για την ακτινοβόληση εγκεφάλου ή λάρυγγα). Την μάσκα θα πρέπει να την φοράω σε κάθε συνεδρία ώστε να προλαμβάνει μικρές δικές μου ακούσιες κινήσεις και να διασφαλίζεται ότι θα ακτινοβοληθεί με ακρίβεια ο όγκος. Μέσω της μάσκας μπορώ να βλέπω και να αναπνέω κανονικά, διότι διαθέτει ειδικές μικρές τρυπούλες και δεν μου προκαλεί δυσφορία.
Αυτή η αρχική αξονική τομογραφία ακτινοθεραπείας, χρησιμεύει για να σχεδιάσει ο γιατρός μου:
α) Τον όγκο (εάν δεν έχω χειρουργηθεί) ή την περιοχή όπου ήταν αρχικά ο όγκος και τον αφαίρεσε ο χειρουργός.
β) Τα υγιή όργανα που βρίσκονται κοντά στον όγκο και πρέπει να προστατευτούν.
Επίσης, για να υπολογίσει ο ακτινοφυσικός μου, από ποιες πλευρές του σώματος θα εισέλθει η δέσμη ακτινοβολίας και την κατάλληλη δόση που πρέπει να χορηγηθεί στον όγκο, χωρίς να έχω μελλοντικά παρενέργειες στα γύρω υγιή όργανα.
Κοινός σκοπός και του γιατρού και του ακτινοφυσικού είναι να κτυπήσουν τον όγκο, να ζήσω πολύ, ενώ παράλληλα να μην έχω παρενέργειες και να συνεχίσω να ζω ποιοτικά την ζωή μου.
Κατά την διάρκεια της θεραπείας μου, οι τεχνολόγοι – ακτινολόγοι δεν με αφήνουν από τα μάτια τους. Με παρατηρούν μέσω κάμερας και εάν χρειαστώ κάτι μπορώ να τους καλέσω. Το μηχάνημα είναι ανοικτό και δεν με αγγίζει καθόλου, ενώ η ακτινοβολία είναι αόρατη και δεν νιώθω κάτι την ώρα που ακτινοβολούμαι.
Η ακτινοβολία δίνεται συνήθως μία φορά την ημέρα, πέντε φορές την εβδομάδα και κάθε φορά αρκούν 10 με 15 λεπτά. Από αυτά τα 10 – 15 λεπτά, η ίδια η ακτινοβόληση διαρκεί συνήθως 2 – 4 λεπτά μόνο. Ο υπόλοιπος χρόνος, εκτός από την είσοδό μου και την έξοδό μου από τον θάλαμο θεραπείας, διατίθεται αποκλειστικά σε κάτι πολύ σημαντικό: στο να τοποθετηθώ στην κατάλληλη θέση στο κρεββάτι θεραπείας. Πρέπει να είναι η ίδια ακριβώς θέση με την αρχική αξονική σχεδιασμού.
Τώρα βρίσκομαι μπροστά στην θύρα του θαλάμου θεραπείας, καθώς ήρθε η σειρά μου, για την πρώτη θεραπευτική συνεδρία. Όπως με ενημέρωσε ο γιατρός μου, προγραμματίστηκαν για εμένα 30 συνεδρίες (ο αριθμός ποικίλει από ασθενή σε ασθενή, ανάλογα με την πάθηση). Είναι Δευτέρα πρωί και υπολογίζω ότι θα απαιτηθούν ακριβώς 6 εβδομάδες για να ολοκληρωθεί η θεραπεία μου. Μετά από την κάθε συνεδρία (κάθε ακτινοβόληση) μπορώ να έρθω σε επαφή με εγκύους και μικρά παιδιά, διότι δεν ακτινοβολώ το περιβάλλον.
…βρίσκομαι κιόλας στην πέμπτη συνεδρία, είναι Παρασκευή και τα πράγματα πάνε καλά. Ήδη από την τρίτη συνεδρία δεν νιώθω άγχος ή σφίξιμο. Δεν καταλαβαίνω τις ακτίνες που μπαίνουν στο σώμα μου. Όχι μόνο είναι αόρατες αλλά και δεν τις αισθάνομαι. Παρ’ όλα αυτά, ξεριζώνουν αργά και μεθοδικά τον καρκίνο.
Ο γιατρός μου με ενημέρωσε επίσης ότι υπάρχει περίπτωση να προκύψουν μικρές παρενέργειες της ακτινοβολίας και ποιες είναι αυτές. Αυτές υποχωρούν με την πάροδο του χρόνου και την εφαρμογή των οδηγιών του γιατρού.
Η ίδια, από μόνη μου, παίρνω προφυλάξεις. Τρέφομαι σωστά, πίνω νερό και αποφεύγω το κάπνισμα – αλκοόλ. Κάνω σύντομες βόλτες στην παραλία ή σε πάρκα, επαφές και παρέα με φίλους.
Κάθε τόσο με βλέπει ο γιατρός μου, ελέγχοντας την πορεία της θεραπείας μου. Όπως μου είπε, μόλις ολοκληρωθούν οι συνεδρίες, θα συνεχίσει να με βλέπει. Σε καθορισμένα διαστήματα θα χρειαστεί να κάνω αιματολογικές και ακτινολογικές εξετάσεις, τις οποίες θα μου συνταγογραφεί ο ίδιος και θα τις ελέγχει.
Εάν τα ακολουθήσω όλα αυτά με προσοχή και χωρίς άγχος, θα βοηθήσω σημαντικά το έργο της επιστημονικής ομάδας που με φροντίζει. Είναι οι σύμμαχοι και συνοδοιπόροι μου.