Πώς να διαλέξετε εξωσχολικές δραστηριότητες για τα παιδιά σας
Γράφει ο Βαγγέλης Αλεξόπουλος, Παιδαγωγός
Οι εξωσχολικές δραστηριότητες παίζουν σημαντικό ρόλο στη σωματική και τη ψυχολογική υγεία των παιδιών καθώς και στη διαμόρφωση της αυτοεκτίμησής τους. Αρκεί βέβαια κάθε παιδί να έχει τα κατάλληλα εφόδια και κυρίως τη ψυχολογική υποστήριξη για να ανακαλύψει και να αναπτύξει το ταλέντο του, διαμορφώνοντας μια ισχυρή και ισορροπημένη προσωπικότητα.
Σύμφωνα με σχετικές μελέτες, τα παιδιά που συμμετέχουν σε εξωσχολικές δραστηριότητες αντιμετωπίζουν με πολύ μεγαλύτερη ευκολία το σχολείο και το διάβασμα και έχουν πιο θετική στάση από εκείνα που δεν κάνουν κάποια εξωσχολική δραστηριότητα. Επίσης παρουσιάζουν μειωμένα επίπεδα άγχους και καλύτερες κοινωνικο-συναισθηματικές ικανότητες.
Ένα χόμπι λοιπόν μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν ακόμα περισσότερο τις σωματικές, πνευματικές αλλά και συναισθηματικές τους δεξιότητες. Ο τρόπος με τον οποίο σκέφτεται και δρα ένα παιδί πιθανόν να αναδεικνύει και τα ιδιαίτερα ταλέντα του. Αφού λοιπόν τα ανακαλύψει, μπορεί να τα ενισχύσει με ανάλογες δραστηριότητες και πιθανότατα να οδηγηθεί σε ανάλογες σπουδές και σε ένα επάγγελμα που του ταιριάζει.
Παρατηρήστε λοιπόν προσεκτικά τα παιδιά σας, ενθαρρύνετέ τα να συνεχίσουν να προσπαθούν και να δοκιμάζουν νέες δραστηριότητες, εξοπλίστε τα με τα απαραίτητα εφόδια, αφήστε τα να επιλέξουν και δείξτε το καλό παράδειγμα κάνοντας και εσείς τις δραστηριότητές σας.
Για τις μικρές ηλικίες, δηλαδή έως 4 χρονών, οι επιλογές είναι περιορισμένες και κάποιες από τις πιο δημοφιλείς είναι το baby swimming, το παιδικό θεατρικό παιχνίδι – παραμύθι, το messy play (είναι το αισθητηριακό παιχνίδι που λερώνει) και η ζωγραφική. Από τα 4 όμως και μετά, οι επιλογές είναι πολύ περισσότερες και ένας καλός τρόπος επιλογής βασίζεται στην αυξημένη παρατηρητικότητα του γονιού, σε συνδυασμό με τις επιθυμίες του παιδιού.
Έτσι λοιπόν:
- Τα παιδιά που αγαπούν το γράψιμο, το διάβασμα, τις αφηγήσεις, τα σταυρόλεξα και τα γλωσσικά παιχνίδια ,μπορούν να δοκιμάσουν δραστηριότητες όπως το διάβασμα βιβλίων, η δημιουργική γραφή και οι ξένες γλώσσες.
- Τα παιδιά που ενδιαφέρονται για πρότυπα, κατηγορίες, σχέσεις, αριθμητικά προβλήματα, στρατηγικά παιχνίδια και πειράματα, μπορούν να δοκιμάσουν δραστηριότητες όπως η ρομποτική, τα εργαστήρια φυσικής και το σκάκι.
- Τα παιδιά που απολαμβάνουν τα παιχνίδια στην τάξη και τους σχολικούς χορούς, που προτιμούν να παρουσιάζουν τις εργασίες τους με μοντέλα παρά με κείμενο, μπορούν να δοκιμάσουν δραστηριότητες όπως το θεατρικό εργαστήρι, η σχολή χορού, ο στίβος, το καλλιτεχνικό εργαστήρι και οι πολεμικές τέχνες.
- Τα παιδιά που τους αρέσει να αναγνωρίζουν και να κατηγοριοποιούν αντικείμενα, είναι καλά στις ταξινομήσεις, ασχολούνται με συλλογές, είναι ιδιαίτερα παρατηρητικά στις σχολικές εκδρομές, από τις οποίες συχνά επιστρέφουν με δείγματα πετρωμάτων, καρπών, λουλουδιών, μπορούν να δοκιμάσουν δραστηριότητες όπως ο προσκοπισμός, ο οδηγισμός, το εργαστήρι μαγειρικής, οι περίπατοι στη φύση, οι προσωπικές συλλογές, η φροντίδα κατοικίδιου και η φροντίδα κήπου.
- Τα παιδιά που ονειροπολούν, είναι καλοί σε puzzles, συναρμολόγηση, ζωγραφική, χάρτες, λαβυρίνθους και σπαζοκεφαλιές, μπορούν να δοκιμάσουν δραστηριότητες όπως το καλλιτεχνικό εργαστήρι, το εργαστήρι γλυπτικής και πηλού, η ρομποτική και το εργαστήρι κόμικς.
- Τα παιδιά που συχνά τραγουδούν, χτυπούν ρυθμό, αντιλαμβάνονται ήχους που οι άλλοι χάνουν, μπορούν να δοκιμάσουν δραστηριότητες όπως το ωδείο και ο χορός.
- Τα παιδιά που είναι ηγέτες στην ομάδα τους, καλά στην επικοινωνία, καταλαβαίνουν τα συναισθήματα και τα κίνητρα των άλλων μπορούν να δοκιμάσουν δραστηριότητες όπως τα ψυχοκινητικά παιχνίδια, το θεατρικό εργαστήρι και να συμμετέχουν σε ομάδες που οργανώνουν επισκέψεις σε χώρους που προωθούν την συζήτηση.
- Τα παιδιά που είναι ντροπαλά, έχουν εσωτερικά κίνητρα, δείχνουν αυτοσυγκέντρωση, επιμέλεια, προσοχή, υψηλή μεθοδικότητα και λογική μπορούν να δοκιμάσουν δραστηριότητες όπως το διάβασμα βιβλίων, η δημιουργική γραφή, τα ψυχοκινητικά παιχνίδια, ο διαλογισμός και τα ατομικά αθλήματα.
Να θυμάστε πως είναι σημαντικό να περιορίζεστε σε ένα συγκεκριμένο, μικρό αριθμό εξωσχολικών δραστηριοτήτων. Έχει παρατηρηθεί πως όταν τα παιδιά έχουν να ανταποκριθούν σε πολλές εξωσχολικές δραστηριότητες, στερούνται της ξεκούρασης που είναι απαραίτητη για εκείνα. Η κούραση αυτή θα φέρει να αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα σε σχέση με το σχολείο, καθώς δεν θα έχουν το χρόνο να ασχοληθούν με την προετοιμασία των μαθημάτων τους ή θα είναι πολύ κουρασμένα για να αποδώσουν στον φόρτο εργασιών. Η πιο βασική όμως επίπτωση είναι ότι το παιδί δεν θα μπορεί να απολαύσει τις δραστηριότητες που κάνει, κάτι που υπό άλλες συνθήκες θα απολάμβανε. Κι αυτό γιατί, πλέον, τις εισπράττει ως μια ακόμα υποχρέωση στην οποία πρέπει να ανταποκριθεί, με αποτέλεσμα να χάνει αρκετά από το οφέλη τους.
Προσοχή! Ένα βασικό κριτήριο επιλογής είναι οι επιθυμίες του παιδιού. Είναι αλήθεια ότι συχνά τα παιδιά νιώθουν πιεσμένα καθώς ωθούνται να συμμετέχουν σε μια δραστηριότητα, χωρίς να την επιθυμούν ή να έχουν κάποιο σχετικό ταλέντο κυρίως γιατί είναι επιθυμία ή όνειρο των γονιών τους. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τα παιδιά να βιώνουν άγχος ή να αισθάνονται ότι δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των γονιών τους και ότι τους απογοητεύουν, αν αρνηθούν να ακολουθήσουν τη συγκεκριμένη δραστηριότητα.
“Να θυμάστε ότι το κάθε παιδί είναι ξεχωριστό και χαρισματικό, αρκεί να το ανακαλύψει! Ο εμπνευσμένος γονιός οφείλει να του δώσει την ευκαιρία να το ανακαλύψει δείχνοντάς του τον δρόμο”.
