Δυναμική Ηχωκαρδιογραφία (stress echo) για υψηλότερη διαγνωστική ακρίβεια στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας

Το δυναμικό υπερηχοκαρδιογράφημα (stress echo) είναι μια καθιερωμένη και φιλική προς τον ασθενή εξέταση, που διενεργείται από εξειδικευμένο καρδιολόγο και ως κυριότερη εφαρμογή έχει την εκτίμηση και τη διερεύνηση της στεφανιαίας νόσου, με την ανάδειξη της διαταραχής προσφοράς – ζήτησης οξυγόνου στο μυοκάρδιο, όπως αυτή τεκμηριώνεται με τη μεταβολή στη συστολική πάχυνση του μυοκαρδιακού τοιχώματος.

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση της καρδιακής ανεπάρκειας και των βαλβιδοπαθειών.

Είναι μια λειτουργική και όχι μια ανατομική απεικονιστική δοκιμασία (δηλαδή δεν απεικονίζει τα στεφανιαία αγγεία) και αναδεικνύει την αιμοδυναμική σημαντικότητα των στενώσεων των στεφανιαίων αρτηριών (πρόκληση ισχαιμίας).

Τι είναι;

Είναι υπερηχογράφημα καρδιάς όχι σε συνθήκες ηρεμίας αλλά σε συνθήκες κόπωσης και stress. Διενεργείται είτε με άσκηση σε ποδήλατο ή κυλιόμενο τάπητα (Exercise Stress Echo-ESE) είτε συχνότερα με χορήγηση φαρμακευτικών παραγόντων – κυρίως δοβουταμίνης (Dobutamine Stress Echo-DSE) μέσω ενός φλεβοκαθετήρα. Άλλα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι η διπυριδαμόλη και η αδενοσίνη.

Σε ποιους απευθύνεται;

 Οι βασικότερες ενδείξεις του Stress Echo είναι οι εξής:

• H διάγνωση της στεφανιαίας νόσου σε άτομα με παράγοντες κινδύνου (κάπνισμα, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, σακχαρώδη διαβήτη, θετικό οικογενειακό ιστορικό), με ή χωρίς συμπτώματα.
• Η πρόγνωση και διαστρωμάτωση κινδύνου σε ασθενείς με διαγνωσμένη στεφανιαία νόσο (πχ μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου) μετά από αγγειοπλαστική (μπαλονάκι) ή by-pass, χωρίς συμπτώματα, ή όταν αναφέρουν επεισόδια θωρακικού άλγους ή δύσπνοιας.
• Στα πλαίσια προεγχειρητικού ελέγχου.

Ενδείκνυται σαφώς σε ασθενείς με κινητικά προβλήματα ή μειωμένη ικανότητα προς άσκηση που δε μπορούν να υποβληθούν σε κλασσική δοκιμασία κοπώσεως, ή όταν το τεστ κοπώσεως καθίσταται μη διαγνωστικό.

Προετοιμασία του ασθενή και διαδικασία της εξέτασης (φαρμακευτική κόπωση με δοβουταμίνη)

O ασθενής προσέρχεται νηστικός και προτείνεται να αποφεύγεται η κατανάλωση καπνού ή καφέ τη μέρα της εξέτασης. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει γίνει διακοπή βραδυκαρδιακών φαρμάκων του ασθενή όπως είναι οι β-αποκλειστές 2-3 μέρες πριν και πάντα σε συνεννόηση με τον καρδιολόγο του.

Ο ασθενής είναι ξαπλωμένος στο εξεταστικό κρεβάτι συνδεδεμένος με ηλεκτροκαρδιογράφο για παρακολούθηση ρυθμού, ενώ τοποθετείται και πιεσόμετρο για τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης.

Λαμβάνονται οι πρώτες υπερηχογραφικές εικόνες στην ηρεμία και σταδιακά αρχίζει να χορηγείται η δοβουταμίνη μέσω ενός φλεβοκαθετήρα με προοδευτικά αυξανόμενη δόση, μέχρι να επιτευχθεί η προβλεπόμενη καρδιακή συχνότητα (220-ηλικία x 0,85).

Αν δεν επιτευχθεί ο στόχος μόνο με τη δοβουταμίνη, στα τελευταία στάδια χορηγείται και ατροπίνη σε συνδυασμό με ισομετρική άσκηση (handgrip). Επίσης χορηγείται παράγοντας ηχοαντίθεσης (ειδικό σκιαγραφικό), που βελτιώνει ακόμα περισσότερο τη διαγνωστική ακρίβεια και αξιοπιστία της μεθόδου.

Σε όλη τη διάρκεια της μελέτης γίνονται συνεχόμενες υπερηχοκαρδιογραφικές λήψεις για την εκτίμηση τόσο της συνολικής όσο και της τμηματικής λειτουργικότητας της καρδιάς, ενώ παράλληλα ελέγχονται τόσο η καρδιακή συχνότητα όσο και η μεταβολή της αρτηριακής πίεσης.

Αν κάποιο τμήμα της καρδιάς όσο αυξάνεται η καρδιακή συχνότητα γίνει υποκινητικό, αυτό σημαίνει ότι το συγκεκριμένο τμήμα δεν αιματώνεται επαρκώς λόγω στένωσης της αντίστοιχης στεφανιαίας αρτηρίας που το αιματώνει.

Η δοκιμασία τερματίζεται όταν επιτευχθεί η προβλεπόμενη καρδιακή συχνότητα (ολοκλήρωση του πρωτοκόλλου της μελέτης), ανιχνευθεί παθολογική απάντηση ή εμφανισθούν σοβαρές επιπλοκές.

Πόσο διαρκεί η εξέταση;

Η διάρκεια της εξέτασης είναι περίπου 30 λεπτά ενώ μετά το πέρας της εξέτασης ο ασθενής παραμένει για παρακολούθηση στο χώρο αναμονής για άλλα 30 λεπτά περίπου.

Πλεονεκτήματα

Έχει υψηλότερη διαγνωστική ακρίβεια συγκριτικά με την απλή δοκιμασία κοπώσεως και εφάμιλλη με το σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου, αλλά έναντι του τελευταίου πλεονεκτεί καθώς δεν έχει ακτινοβολία, ο ασθενής δεν έρχεται σε επαφή με ραδιενεργές ουσίες, η διάρκεια της εξέτασης είναι πολύ μικρότερη και τα αποτελέσματα είναι άμεσα.

Μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης ο ασθενής μπορεί να συνεχίσει το πρόγραμμά του χωρίς περιορισμό.

Για περισσότερες πληροφορίες, καλέστε στο 2410 996000 και επισκεφθείτε την Α΄ Καρδιολογική Κλινική του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας.

Κόκκαλης Γεώργιος Καρδιολόγος MD, MSc Επιμελητής Α καρδιολογικής Κλινικής ΙΑΣΩ Θεσσαλίας.