Ραγάδες σε παιδιά: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Γράφει η Σταυρούλα Μακρυνικόλα, Παιδίατρος

Η ύπαρξη ραγάδας στα παιδιά είναι μία συχνή και συνήθως «αθώα» κατάσταση. Η ραγάδα είναι ένα επώδυνο σχίσιμο που εντοπίζεται στην είσοδο του πρωκτού. Μπορεί να εμφανιστεί σε όλες τις ηλικίες, από τη νεογνική και την παιδική ως την εφηβική. Ανάλογα με την ηλικία, έχει διαφορετική αιτιολογία. Στα νεογνά, δεν παρατηρείται συχνά και συνήθως οφείλεται σε τραυματισμό λόγω υπερβολικού καθαρισμού της περιοχής, χρήσης υπόθετων γλυκερίνης ή χρήσης θερμομέτρου. Στα βρέφη και τα παιδιά. η ραγάδα του πρωκτού απαντάται συχνά καθώς τα κύρια αίτιά της είναι η δυσκοιλιότητα και οι διαρροϊκές κενώσεις. Σπανιότερα οφείλεται σε πιο σοβαρά αίτια, όπως οι φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου.

Αξίζει να σταθούμε λίγο στη δυσκοιλιότητα, καθώς αυτή αποτελεί ένα καθημερινό πρόβλημα της παιδικής ηλικίας και συχνά θεωρείται μία φυσιολογική κατάσταση η οποία θα ξεπεραστεί καθώς τα παιδί μεγαλώνει (ένα παιδί με δυσκοιλιότητα έχει αραιές κενώσεις σε συχνότητα – δύο ή λιγότερες την εβδομάδα, συχνά πονάει και οι κενώσεις του είναι σκληρές και σχηματισμένες). Η ευκαιρία για έγκαιρη παρέμβαση συχνά χάνεται, οδηγώντας σε επιπλοκές όπως η ραγάδα του πρωκτού ή η εγκόπριση (η κατάσταση κατά την οποία ένα παιδί με έλεγχο των σφιγκτήρων εμφανίζει ακούσια ή σκόπιμα κόπρανα στο εσώρουχό του).

Οι περίοδοι στη ζωή ενός μωρού ή ενός παιδιού κατά τη διάρκεια των οποίων είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν δυσκοιλιότητα, είναι η περίοδος της εισαγωγής των στερεών τροφών στη διατροφή κατά τη βρεφική ηλικία, της εκπαίδευσης της τουαλέτας κατά τη νηπιακή ηλικία και η περίοδος έναρξης του σχολείου στη σχολική ηλικία. Οι γονείς είναι καλό να συζητούν με τον παιδίατρο για να μπορούν να λάβουν προληπτικά μέτρα και να παρέμβουν άμεσα στα πρώτα σημεία δυσκοιλιότητας.

Σε περιπτώσεις εμφάνισής της λόγω δυσκοιλιότητας, η ραγάδα προκαλεί συχνά πόνο κατά τη διάρκεια ή μετά την κένωση. Μπορεί επίσης να προκαλέσει την εμφάνιση αίματος, μικρής συνήθως ποσότητας πάνω στα κόπρανα, στο χαρτί τουαλέτας ή το μωρομάντηλο. Οι δύο πιο κοινές αιτίες εμφάνισης αίματος στα κόπρανα είναι η ραγάδα και οι αιμορροΐδες.

Στα μωρά οι ραγάδες μπορεί να επουλωθούν τελείως με τη βασική τους περιποίηση: συχνή αλλαγή της πάνας, τοπικό πλύσιμο μετά από κάθε κένωση -χωρίς πολύ νερό και χωρίς σαπούνι- πολύ καλό στέγνωμα μετά -ταμποναριστά με την πετσέτα- και εφαρμογή ειδικής κρέμας για την περιγεννητική περιοχή τουλάχιστον 1-2 φορές την ημέρα. Στα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να πάρει περισσότερες εβδομάδες για να επουλωθούν και καμιά φορά, οι σχισμές ανοίγουν ξανά. Στην επούλωση βοηθά η αποφυγή της δυσκοιλιότητας και η διατήρηση της περιοχής καθαρής. Η λήψη πολλών υγρών, η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε ίνες και η συχνή άσκηση βοηθούν πολύ. Ο παιδίατρος μπορεί να προτείνει φαρμακευτική αγωγή, όπως είναι τα μαλακτικά κοπράνων, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, τη σοβαρότητα της δυσκοιλιότητας και την επιμονή της ραγάδας.